W ostatnich latach na świecie doszło do kilkudziesięciu masowych napadów na placówki oświatowe z użyciem broni palnej, białej, materiałów wybuchowych (w tym w krajach europejskich było ich aż osiem z tego większość u naszych bezpośrednich sąsiadów w Niemczech). W wyniku tych tragicznych zdarzeń życie straciło kilkaset osób, kilkadziesiąt odniosło ciężkie rany, 12 napastników zostało aresztowanych a 17 popełniła samobójstwo na terenie zaatakowanych obiektów.
W Europie Zachodniej zjawisko agresji i przemocy w szkole stało się problemem społecznym już w latach osiemdziesiątych. Przemoc może przyjmować różne formy (popychanie, plucie, kopanie, zabieranie i chowanie rzeczy, zmuszanie poprzez groźbę poprzez do wykonywanie poniżających czynności, przezywanie, wyśmiewanie, obmawianie, rozpuszczanie plotek (na forach internetowych). Agresja - możemy to określić jako tyranizowanie osoby/grupy osób wraz z pełną intencją skrzywdzenia jej/ich. Jest to celowe, przemyślane, powtarzalne i nie prowokowane zachowanie agresywne jednego lub wielu sprawców wobec ofiary. Takie zachowanie ma na celu spowodowanie bólu fizycznego, poniżenia, przerażenia atakowanej osoby, często w celowej/nieprzypadkowej obecności innych świadków/ rówieśników tego zdarzenia (koledzy, koleżanki z klasy/szkoły - pełnia oni rolę widowni….).
Daje do myślenia
- 70% strzelaniny miały miejsce w obiektach/kompleksach handlowych i placówkach edukacyjnych,
- W zdecydowanej większości przypadków „active shooter” to młody mężczyzna działający w pojedynkę. Tylko w sześciu przypadkach sprawcami były kobiety,
- 40% „aktywnych strzelców” popełniło samobójstwo na miejscu zdarzenia lub wkrótce po oddaleniu się z miejsca przestępstwa,
- W 69% badanych przypadków „aktywność strzelca zakończyła się w ciągu pięciu lub mniej minut. Prawie połowa strzelanin zakończyła się w ciągu 2 minut,
- 60% wydarzeń z udziałem „aktywnego strzelca” zakończyło się przed przyjazdem policji,
- Przestępcy o tego typu modus operandi nie kierują się żadnym szablonem lub metodą przy wybieraniu swoich ofiar.
Wyniki wielu badań rekomendują dla placówek oświatowych oraz prywatnych firm realizację następujących czynności:
- prowadzenie kompleksowych audytów bezpieczeństwa,
- prowadzenie szkoleń i ćwiczeń na wypadek potencjalnego zagrożenia „aktywnego strzelca”,
- opracowanie i wdrożenie systemu alarmowania w odpowiedzi na akty przemocy,
- szkolenia personelu w jaki sposób reagować na incydenty z udziałem „aktywnego strzelca”,
- szkolenia personelu w celu zidentyfikowania czynników ryzyka.
Analiza tych tragicznych zdarzeń wskazuje, że były to w większości przypadków zabójstwa z zemsty a większość ofiar była precyzyjnie wyselekcjonowana przez sprawców tych czynów. Wtargnięcie do placówek oświatowych najczęściej następowało w trakcie trwania zajęć lekcyjnych. Polskie placówki oświatowe w ostatnich latach również były atakowane z zewnątrz, w większości były to wtargnięcia do obiektów z zamiarem pobicia uczniów, nauczycieli, personelu zatrudnionego w danej placówce oświatowej oraz rabunku pieniędzy.
Firma CSAT W LATACH 2009- 2010 stworzyła wspólnie z Wydziałem Zarządzania Kryzysowego Miasta Bydgoszcz nowatorski program pod nazwą BEZPIECZNA SZKOŁA, KTÓRY Z POWODZENIEM FUNKCJONUJE OD 2009 ROKU . Założeniem do stworzenia programu były tragiczne wydarzenia mające miejsce w placówkach oświatowych na całym świecie. Celem programu bezpieczna szkoła jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów oraz pracowników placówek oświatowych.
Jednakowy program dla wszystkich placówek oświatowych, bazuje na systemach przeciwdziałania i obejmuje działania tworząc bloki:
- Zapobiegania (zapobiegaj/uprzedzaj),
- Przygotowania (wyposaż/przećwicz),
- Reagowania (działaj/przetrwaj).
Nasi instruktorzy cieszą się uznaniem w środowisku ekspertów do spraw bezpieczeństwa i są współautorami podręcznika dla szkół ponadgimnazjalnych ,,Edukacja dla bezpieczeństwa” wydawnictwa Operon, która od 2012 roku dostępna jest w księgarniach.
Przykładowy program szkolenia:
- Wstęp, przedstawienie trenerów i firmy szkoleniowej,
- Przedstawienie celów, jakie powinny być osiągnięte na szkoleniu,
Interaktywny wykład poruszający wszystkie elementy składowe szkolenia, - Wykład oparty jest na uprzednio przygotowanej prezentacji, filmach szkoleniowych/filmach instruktażowych,
- W czasie wykładu uczestnicy angażowani są do wspólnych ćwiczeń wynikających z programu szkolenia, tj.: „Pokaz niebezpiecznych narzędzi używanych przez przestępców” z wykorzystaniem atrap prawdziwej broni i innych rekwizytów,
- Przedstawienie i przećwiczenie tzw. „pozycji bezpiecznej” w różnych
jej wariantach, - Realizacja ćwiczeń praktycznych wynikających z zaakceptowanego przez Zleceniodawcę wariantu szkolenia,
- Omówienie przeprowadzonych ćwiczeń praktycznych zarejestrowanych
za pomocą kamery video, - Podsumowanie zajęć i odpowiedzi na pytania uczestników.
Zakres i cel szkoleń oraz metoda prowadzenia zajęć
Organizowane przez nas szkolenia dla pracowników placówek oświatowych – kadry nauczycielskiej oraz pracowników administracyjnych, nastawione są na rozwój praktycznych umiejętności, które są niezbędne do zminimalizowania skutków ewentualnej sytuacji kryzysowej. Przekazywana wiedza jest wiedzą uniwersalną, która może być wykorzystana nie tylko w miejscu pracy, ale również w innych sytuacjach życiowych.
W oparciu o wiedzę, umiejętności i doświadczenie naszych trenerów, stosujemy różnorodne metody i formy pracy, tak, aby przełożyły się one na konkretne efekty i zmotywowały uczestników do wypracowania określonych postaw oraz pożądanych zachowań. Każde ze szkoleń prowadzone jest w grupach, gdzie preferowaną liczbą uczestników jest grupa około 50 osób, co stwarza możliwości najbardziej efektywnego wykorzystania potencjału grupy oraz przyczynia się do przekazania i utrwalenia niezbędnej wiedzy.
Nasze szkolenia nastawione są na nabycie praktycznych umiejętności, dlatego też ćwiczenia praktyczne poprzedza interaktywny wykład którego celem jest omówienie części praktycznej oraz przygotowanie do realistycznej sytuacji zagrożenia. We wszystkich treningach wykorzystywana jest technika video – inscenizacje scen praktycznych (symulacja realnych zdarzeń) rejestrowane są przy użyciu kamery, a następnie odtwarzane i omawiane na forum grupy. Podczas takiej sesji uczestnicy mają okazję obserwacji i analizy swoich zachowań oraz zachowania grupy w warunkach stresu.
Zastosowanie takiej metody powoduje, że efekty w postaci zmiany podejścia do niebezpiecznych sytuacji oraz zmiany zachowań są widoczne już po kilku godzinach treningu.
Instytut Bezpieczeństwa Społecznego IBS
"Bezpieczeństwo w szkole - WSTĘP" Videoblog prowadzony przez ekspertów Instytutu Bezpieczeństwa Społecznego. Rozmawiamy w nim o naszym wspólnym, codziennym bezpieczeństwie. Zapraszamy!
Instytut Bezpieczeństwa Społecznego IBS
"Bezpieczeństwo w szkole - c.d."